Μπορούμε να βάλουμε άλλα από τα χιλιοτραγουδισμένα τραγούδια του Μίκη, του Μάνου, του Μαρκόπουλου, του Νιόνιου;
Μπορεί να μην ηχεί στα αυτιά μας η φωνή του Ξυλούρη, ή της Φαραντούρη.
Μπροστά στον κίνδυνο να φανούμε ιερόσυλοι αποφασίσαμε να φτιάξουμε μια λίστα με το Πολυτεχνείο κάπως αλλιώς. Μια λίστα με το πολιτικό τραγούδι στην πιο σύγχρονη εκδοχή του.
Αλλά τι είναι το πολιτικό τραγούδι;
Αυτό που ονομάζουμε σήμερα "πολιτικό τραγούδι" γεννιέται από τα τραγούδια διαμαρτυρίας του 60' και 70'.
Ο μεταπολεμικός κόσμος του Ψυχρού Πολέμου κάθε άλλο παρά αδιατάρακτος είναι.
Ο πόλεμος στο Βιετνάμ, η κατακραυγή για το Νίξον, το αντιπολεμικό κίνημα, η δολοφονία του Προέδρου Αλιέντε στη Χιλή και η επιβολή της δικτατορίας του Πινοτσέτ αλλά και η άνοιξη της Πράγας είναι κορυφαία γεγονότα που κινητοποιούν ένα πρωτοπόρο τμήμα της νεολαίας της εποχής στα Αμερικανικά Πανεπιστήμια και στην Ευρώπη.
Το κίνημα αυτό δεν είναι ιδεολογικά ενιαίο και μπορεί να εκφράζει από σοσιαλιστικές ιδέες μέχρι την οπτική της χριστιανικής αγάπης.
Αναμφισβήτητα οι μουσικές φόρμες που ενσωματώνουν τον πολιτικό στίχο είναι η ροκ και η μπαλάντα διαμαρτυρίας.
Bob Dylan, Joan Baez, King Crimson, Peter Seeger, Crosby Stills Nash & Young αλλά και John Lennon, είναι μόνο κάποια από΄ τα ονόματα της ροκ πολιτικής διαμαρτυρίας.
Το φεστιβάλ του Woodstock με 400.000 ανθρώπους να το ζουν από κοντά θα πάρει μυθικές διαστάσεις στη συνείδηση της νεολαίας της εποχής.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην ταραγμένη πολιτικά δεκαετία του 60' και στα τέλη της βιώνει τη δικτατορία των συνταγματαρχών.
Οι δίσκοι των ροκ συγκροτημάτων βρίσκονται στην παρανομία και η ροκ ελληνική σκηνή στη γέννησή της με τους Socrates και μετά τον Παύλο Σιδηρόπουλο κλπ. Την ίδια εποχή η ριζοσπαστική μουσική του Σαββόπουλου με καθαρά προσωπικό στυλ.
Όμως στην ελληνική μουσική υπάρχει μια ιδιαιτερότητα.
Η προηγούμενη γενιά που βγαίνει μέσα από τα γεγονότα της κατοχής, του εμφυλίου και του μετεμφυλιακού κράτους έχει ήδη εκφραστεί γονιμοποιώντας την λαϊκή μουσική παράδοση με την ποίηση των μεγάλων Ελλήνων ποιητών.
Για πρώτη φορά φτάνει μέσα απ’ τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, του Χατζηδάκη, του Μαρκόπουλου, του Λοίζου και άλλων βέβαια (όπως αργότερα του Θάνου Μικρούτσικου) στο ευρύ κοινό η ποίηση του Ελύτη, του Ρίτσου, του Σεφέρη, ακόμα του Σικελιανού, του Βρεττάκου, του Μανόλη Αναγνωστάκη, του Μιχάλη Κατσαρού.
Η μουσική διαμαρτυρίας διώκεται και πριν ακόμα απ’ τη χούντα.
Τα βινύλια του Μίκη Θεοδωράκη κατάσχονται και καταστρέφονται.
Στις μπουάτ που παίζει ο Σαββόπουλος, ασφαλίτες κάνουν συλλήψεις φοιτητών
Ο θεωρητικός της χούντας Γ. Γεωργαλάς γράφει για την "άλωση" του λαϊκού τραγουδιού απ τον… κομμουνισμό "και την προσπάθεια να "δημιουργηθεί ένα λαϊκοφανές, αντιπολεμικό τραγούδι σε ρυθμούς γιε γιε για να συγκινηθεί η νεολαία"
Οι μέρες της κατάληψης του Πολυτεχνείου θα συνδεθούν με τον Ξυλούρη που τραγουδάει ριζίτικα και τραγούδια του Μαρκόπουλου, τον Μίκη και τη " Ρωμιοσύνη" του Γιάννη Ρίτσου, το " Μεγάλο μας Τσίρκο ", την πολιτική αλληγορία σε κείμενα του Ιάκωβου Καμπανέλλη και μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου, το τραγούδι για τον Σωτήρη Πέτρουλα, το δολοφονημένο φοιτητή στα Ιουλιανά του '65.
Έτσι θα λέγαμε ότι το πολιτικό τραγούδι εκβάλλει στην ελληνική κοινωνία από δύο πηγές: Αυτή του λαϊκού τραγουδιού και πιο περιθωριακά απ’ το ελληνικό ροκ που θα συνεχιστεί και στη δεκαετία του 80.
Φυσικά το πολιτικό τραγούδι δεν τελειώνει την περίοδο αυτή. Όσο υπάρχουν άνθρωποι, κοινωνίες και μια αίσθηση διαρκούς ευαισθησίας, παραμένει ζωντανό αλλάζοντας μορφές, ρυθμό και σχήματα εμπνευσμένα απ’ την πραγματικότητα της εποχής.
Και η λίστα που ακολουθεί ίσως αποτελεί μια απόδειξη του παραπάνω ισχυρισμού.
1. Νοέμβρης 90 – Δ. Τσακνής ft Prospectus (Δ. Τσακνής)
2. Κάποτε θα’ ρθουν – Π. Σιδηρόπουλος (Θεοδωράκης – Λ Παπαδόπουλος)
3. Για ένα κομμάτι ψωμί - Χ.&Π. Κατσιμίχας (Χ&Π Κατσιμίχας)
4. Ο Κυρ Παντελής – Λ. Μαχαιρίτσας (Πάνος Τζαβέλας)
5. Μπορεί να αλλάξει Κεμάλ – Μ. Ρασούλης (Μ. Ρασούλης – Π. Βαγιόπουλος)
6. Το όνομά μου είν το δικό σου – Σ. Γραμμένος (Σ. Γραμμένος)
7. Η εποχή του Θερισμού – Ν. Μποφίλιου (Θ. Καραμουρατίδης – Γ. Ευαγγελάτος)
8. Άμα τα πάρω – Κίτρινα Ποδήλατα (Κίτρινα Ποδήλατα)
9. Ποιος την ζωή μου - Χ.&Π. Κατσιμίχας (Μ. Θεοδωράκης – Μ. Ελευθερίου)
10. Σύμβαση Αορίστου – Δ. Τσακνής (Δ. Τσακνής)
11. Αγύριστο Κεφάλι – Μ. Πασχαλίδης feat. KollektivA (Μ. Πασχαλίδης – Α. Αλκαίος)
12. Στη Χώρα των Λωτοφάγων – Σ. Γραμμένος & Χ. Θηβαίος (Σ. Γραμμένος)
13. Να δεις τι σου ‘χω για μετά – Λ. Μαχαιρίτσας & Β. Παπακωνσταντίνου (Λ. Μαχαιρίτσας – Μ. Γκανάς)
14. Ο δρόμος που τραβάω - KollektivA feat. Φίλιππος Πλιάτσικας (T. Morello – Φ. Μαργαρώνης)
15. 17 Νοέμβρη Απόγευμα – Τ. Πανούσης (Τ. Πανούσης)
16. Της Εθνικής Συμφιλίωσης – Π. Σιδηρόπουλος (Π. Σιδηρόπουλος)
17. Θα τον αλλάξουμε εμείς - Social Waste & Γιάγκος Χαιρέτης
18. Τρύπιες Σημαίες - Χ.&Π. Κατσιμίχας (Χ&Π Κατσιμίχας)
19. Σιγά μην Κλάψω – Γ. Αγγελάκας (Γ. Αγγελάκας και οι Επισκέπτες - Γ. Αγγελάκας)
20. Η Δημοσθένους Λέξις – Δ. Σαββόπουλος (Δ. Σαββόπουλος)
21. Αχ Ελλάδα – Ν. Παπάζογλου (Μ. Ρασούλης – Β. Αλαγιάννη)
22. Δε πα να μας χτυπάν - Παναγιώτης Βιώνης & The Terrible 2 (Ν. Άσιμος)
23. Η λίστα – Δ. Μητσοτάκης feat. Σ. Γραμμένος (Δ. Μητσοτάκης)
24. Ανεμολόγιο – Υπόγεια Ρεύματα (Θ. Μικρούτσικος – Κ. Τριπολίτης)
25. Ηλεκτρικός Θησέας – Π. Σιδηρόπουλος feat Μ. Φωτίου (Γ. Μαρκόπουλος – Δ. Βάρος)
26. Έλσα σε φοβάμαι – Δ. Σαββόπουλος (Δ. Σαββόπουλος)
27. Ρόζα – Δ. Μητροπάνος (Θ. Μικρούτσικος – Α. Αλκαίος)
28. Ένα αλλιώτικο παιδάκι – Π. Παυλίδης & B-movies (Π. Παυλίδης)
29. Εμένα οι Φίλοι μου – Magic De Spell feat Σ. Μάλαμας (Ν. Μαϊντάς – Κ. Γώγου)
30. Διδυμότειχο Blues – Λ. Μαχαιρίτσας & Γ. Νταλάρας (Λ. Μαχαιρίτσας - Γιάννης "Μπαχ" Σπυρόπουλος)
31. Διότι Δεν Συνεμορφώθην – Α. Ιωαννίδης & Μ. Πάππος (Μ. Θεοδωράκης)
32. Για το φτωχό Bertolt Brecht - Θ Μικρούτσικος (Θ. Μικρούτσικος – B. Brecht)
33. Στη Συγκέντρωση της ΕΦΕΕ – Δ. Σαββόπουλος (Δ. Σαββόπουλος)
34. Αυτούς τους Έχω Βαρεθεί – Μεθυσμένα Ξωτικά (Θ. Μικρούτσικος - Δημοσθένης Κούρτοβικ & Wolf Biermann)
35. Φοβάμαι – Β. Παπακωνσταντίνου (Γ. Ζουγανέλης – Α. Πανταζής)
36. Στην Ρωγμή του Χρόνου – Ν Παπάζογλου (Ν. Ξυδάκης – Μ. Ρασούλης)
37. Της Επανάστασης – Σ. Λεονάρδου (Ν. Άσιμος)
38. Ο κόσμος που Αλλάζει – Α. Ιωαννίδης (Α. Ιωαννίδης)
39. Don't Worry Be Happy - Χ.&Π. Κατσιμίχας (Bobby McFerrin - Χ&Π Κατσιμίχας)
40. Imagine - John Lennon & The Plastic Ono Band (John Lennon & Yoko Ono)
41. People Have the Power (Patti &Fred Smith)
42. I Fought the Law - The Clash (The Clash)
43. Hangman - Guns on the Roof
44. We Take Care of Our Own - Bruce Springsteen
45. One – Metallica
46. Bella Ciao - Goran Bregovic (Traditional Italian Song)
Απολαύστε τα τραγούδια της λίστας ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο :
Πλοηγοί : Θανάσης Γιούνης - Στράτος Μανιτάρου