Αν και η εξέλιξη του Blues ολοκληρώνεται σε ένα συγκροτημένο και αναγνωρίσιμο σχήμα, στα τέλη της πρώτης και στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, η μουσική αυτή εμφανίστηκε σε πρώιμες μορφές αρκετά νωρίτερα. Ο W. C. Handy, γνωστός και ως “πατέρας των Blues”, ο άνθρωπος που δημοσίευσε την πρώτη blues σύνθεση, το “Memphis Blues” το 1912, στην αυτοβιογραφία του περιγράφει ένα χαρακτηριστικό περιστατικό σχετικά με την πρώτη του επαφή με το Blues: «Το 1903, στο Tutwiler του Mississippi, ενώ περίμενα το τρένο αντίκρισα ένα μοναχικό κιθαρίστα να τραγουδά επαναλαμβάνοντας τη φράση του τρεις φορές, ενώ η μουσική του ήταν η πιο παράξενη που είχα ακούσει ποτέ. Τον ρώτησα τί σημαίνουν τα λόγια, αυτός χαμογέλασε αλλά δεν μου απάντησε». Τέτοιοι μοναχικοί κιθαρίστες θα πρέπει να υπήρχαν πολλοί. Τριγυρνούσαν από μέρος σε μέρος και έβγαζαν το ψωμί τους τραγουδώντας παράξενους στίχους, συνοδεία ακόμα πιο παράξενης μουσικής. Από πού όμως προήλθε το Blues, ποιά είναι η καταγωγή του, πώς έφτασε στην τελική του μορφή;
Η καταγωγή του Blues
Ακόμα και σήμερα η απάντηση σε τέτοια ερωτήματα είναι αρκετά πολύπλοκη και σίγουρα πολύ πιο δυνατή σε σχέση με ανάλογα ερωτήματα για κάποιο άλλο είδος, όπως για παράδειγμα, το Rock n’ Roll. Η βολική απάντηση ότι το Blues ήρθε στη Βόρεια Αμερική όταν οι Αφρικανοί σκλάβοι άρχισαν να μεταφέρονται εκεί, σίγουρα δε λέει όλη την αλήθεια. Χωρίς αμφιβολία στην Αφρική και ιδιαίτερα στη Δυτική Αφρική, ανιχνεύονται πολλά από τα στοιχεία εκείνα που συντέλεσαν στη δημιουργία του Blues.
Οι τραγουδοποιοί που μέσα στις κοινότητές τους τραγουδούσαν τον έρωτα, την οικογένεια, την πείνα, την πάλη για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, ο τρόπος με τον οποίο τραγουδούσαν αλλά και τα διάφορα έγχορδα όργανα που χρησιμοποιούσαν, έχουν ισχυρή συγγένεια με το Blues. Όμως χρειάστηκε να συνδράμουν και πολλοί άλλοι παράγοντες ώστε το Blues να πάρει την τελική, σύγχρονη μορφή του και πρώτα απ’ όλα χρειάστηκε ο Αφροαμερικάνικος πληθυσμός να αποτελέσει ένα μεγάλο και αναπόσπαστο κομμάτι του Αμερικάνικου νότου. Εκεί, χιλιάδες άνθρωποι από διαφορετικές περιοχές της Αφρικής και με διαφορετικά γλωσσικά ιδιώματα, τα οποία σιγά-σιγά άφηναν πίσω τους υιοθετώντας την αγγλική γλώσσα των αφεντάδων τους, ζούσαν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες. Εκεί λοιπόν, στα χωράφια του βαμβακιού και του καλαμποκιού, μία μόνο διέξοδος υπήρχε που μπορούσε να απαλύνει τον πόνο και τη δυστυχία. Το τραγούδι που βοηθούσε να περάσουν οι ατελείωτες ώρες εργασίας, το τραγούδι που κανείς δεν τολμούσε να τους το πάρει, μια κατάκτηση για τους ανθρώπους που δεν τους άνηκε ούτε η ίδια τους η ζωή.
Η γέννηση του Blues
Κάπως έτσι γεννήθηκε το Blues. Φυσικά για να φτάσει στην ολοκληρωμένη του μορφή, τα πρώτα χρόνια του ’20, πέρασε μέσα από πολλές διαμορφωτικές διαδικασίες, δεχόμενο ποικίλες επιρροές και παίρνοντας διάφορες στυλιστικές μορφές. Παρέμεινε όμως μια βαθιά λαϊκή τέχνη, προσιτή σε απλούς οργανοπαίχτες και σε άμεση και ευθεία επαφή με την καθημερινή ζωή του μαύρου πληθυσμού. Αυτό ίσως το διαχωρίζει από τη Jazz, με την οποία έχουν κοινές ρίζες. Τη Jazz που δέχτηκε μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη επίδραση από την ευρωπαϊκή μουσική, εξελίχθηκε σε πολυπλοκότερες φόρμες και απαιτούσε από τους μουσικούς υψηλό επίπεδο γνώσεων. Στο Blues αρκούσε η ψυχή και η μνήμη για ν’ αρχίσει ο τραγουδοποιός να ξετυλίγει τις ιστορίες του.
Το πρώτο Blues ηχογραφήθηκε το 1920 από μια γυναίκα, την Mamie Smith και είχε τίτλο “Crazy Blues”. Γνώρισε, όπως και άλλα παρόμοια τραγούδια από γυναίκες (Bessie Smith – η κορυφαία, Ida Cox, Victoria Spileyka), απρόσμενα μεγάλη επιτυχία και έδωσε το κίνητρο στις δισκογραφικές εταιρείες να ενδιαφερθούν για το Blues αφού έβλεπαν ότι υπήρχε μια μεγάλη και διψασμένη αγορά, η “race market”, όπως την αποκαλούσαν. Άφησαν ελεύθερα λοιπόν τα λαγωνικά του Blues για να ανακαλύψουν αυτό και τους μουσικούς του. Και ο πιο σημαντικός τόπος του Blues ήταν το Δέλτα του Mississippi.
Άρθρο του salvador, αρθρογράφου στο flowmagazine.gr.
Διαβάστε στο δεύτερο μέρος ιστορίες από την ενηλικίωση του Blues…
Διαβάστε στο τρίτο μέρος The Blues Story (ΙΙΙ)...
1. Crossroads Blues - Adam Gussow
2. John Lee Hooker - Baby Lee
3. Muddy Waters - Baby, Please Don't Go (Live)
4. Them - Baby, Please Don't Go
5. Rock Me Baby - B.B. King
6. The Thrill Is Gone - B.B. King ft. Tracy Chapman
7. Hound Dog - Big Mama Thornton
8. Blues Intro, Live - John Mayer
9. Bright Lights, Big City - Them
10. Country Honk - The Rolling Stones
11. Crossroads - Cream
12. Crossroads - John Mayer
13. Have You Ever Loved A Woman？- Derek & the Dominos
14. Evil (Is Going On) - Howlin' Wolf
15. I Can't Quit You Baby - Otis Rush
16. I Can't Quit You Baby - Led Zeppelin
17. I Got The Blues - The Rolling Stones
18. I Just Want To Make Love To You - The Rolling Stones
19. I Just Want To Make Love To You - Etta James
20. I'm a King Bee - Muddy Waters
21. You Shook Me - Jeff Beck
22. Boom Boom - John Lee Hooker
23. Dimples - John Lee Hooker
24. I'm In The Mood - John Lee Hooker featuring Bonnie Raitt
25. The Healer - John Lee Hooker
26. John Mayer and Eric Clapton - Crossroads
27. My Babe - Little Walter and His Jukes
28. Love In Vain - The Rolling Stones
29. Me and the Devil Blues - Eric Clapton
30. Got My Mojo Working - Muddy Waters
31. Hoochie Coochie Man - Muddy Waters
32. Mannish Boy - Muddy Waters
33. Nobody Knows You When You're Down and Out - Eric Clapton
34. Working Man - Otis Rush
35. Pride and Joy - Steve Ray Vaughan
36. Sno-Cone (Pt. 2) - Taj Mahal
37. Stormy Monday Blues - Bobby Bland
38. Sweet Home Chicago - Eric Clapton
39. Leaving Trunk - Taj Mahal
40. Statesvoro Blues - Taj Mahal
41. Stormy monday - T Bone Walker
42. Texas Flood - Steve Ray Vaughan
43. Honky Tonk Women - The Rolling Stones
44. Parachute Woman - The Rolling Stones
45. You Gotta Move - The Rolling Stones
Απολαύστε τα τραγούδια της λίστας ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο :
Πλοηγός : Αντώνης Φωτεινός